صرافی غیر متمرکز یا صرافی DEX، نوع جدیدی از صرافی‌ها هستند که به کمک تکنولوژی بلاکچین کار می‌کنند. این صرافی‌های جدید، بسیاری از مشکلات صرافی‌های متمرکز را برطرف کرده‌اند. زیرا در این موارد صرافی‌ها دیگر نقش کنترل کننده یا واسطه را ندارند و تریدرها به صورت مستقیم با هم معامله می‌کنند. این یک خبر خوب برای تریدرهای ایرانی است که به دلیل مشکلات مربوط به تحریم‌ها امکان استفاده از خدمات صرافی‌های بزرگ و متمرکز مانند Binance را ندارند.

ما در این مقاله علاوه بر اینکه با نحوه کار، مزایا و معایب صرافی غیر متمرکز آشنا می‌شویم، به معرفی بهترین صرافی‌های غیر متمرکز خارجی برای ایرانی‌ها نیز می‌پردازیم. بنابراین تا پایان این مقاله همراه داجکس باشید. اگر در حال حاضر فرصت کافی برای مطالعه مقاله را ندارید پیشنهاد می‌کنیم ویدیو کوتاه زیر را از بسته آموزش مقدماتی ارزهای دیجیتال را مشاهده کنید:

صرافی DEX؛ صرافی غیر متمرکز و کارآمد برای تریدرها

صرافی غیر متمرکز که با نام صرافی DEX شناخته می‌شود، یک بازار Peer-to-Peer یا همتا به همتا است که در آن تراکنش‌ها به صورت مستقیم بین تیردرها انجام می‌گیرد. این نوع از صرافی‌ها امکان انجام تراکنش‌هایی را فراهم می‌کنند که بانک‌ها، کارگزاران، صرافی‌ها یا هر نوع واسطه دیگری قادر به فراهم کردن شرایط انجام آن‌ها نیستند. محبوب‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز همانند Uniswap و Pancakeswap از بلاک چین اتریوم استفاده می‌کنند و بخشی از مجموعه رو به روشد ابزارهای مالی غیر متمرکز (DeFi) هستند. با استفاده از این صرافی‌ها طیف وسیعی از خدمات مالی مستقیماً از یک کیف پول کریپتو در دسترس تریدرها قرار می‌گیرد.

ویژگی های صرافی DEX

صرافی‌های DEX در حال حاضر توانسته‌اند نقش موثری در بازار ارزهای دیجیتال داشته باشند. در سه ماه اول سال 2021 بیش از 271 میلیارد دلار تراکنش از طریق مبادلات غیر متمرکز در این صرافی‌ها انجام گرفته است. تا ماه آوریل 2021، بیش از 2 میلیون تریدر در سراسر جهان از صرافی‌های غیرمتمرکز استفاده کرده‌اند که این عدد نسبت به یک سال قبل حدود 10 برابر افزایش پیدا کرده است. با توجه به کارایی بالا و عدم نیاز به تایید هویت، این صرافی ها در بین تریدرهای ایرانی نیز محبوب شده اند. به همین دلیل یادگیری نحوه ترید در صرافی غیر متمرکز یکی از بخش های اصلی دوره ارز دیجیتال در داجکس است.

تفاوت صرافی غیر متمرکز و متمرکز

ویژگی‌های صرافی غیر متمرکز و تفاوت آن با صرافی متمرکز

برخلاف صرافی‌های متمرکز مانند Coinbase، قابلیت مبادله مستقیم ارزهای دیجیتال با ارزهای فیات (مانند دلار و ریال) را ندراند. در عوض شما می‌توانید توکن های اختصاصی را در این صرافی‌ها مبادله کنید. در صرافی متمرکز شما می‌توانید علاوه بر تبدیل ارزهای دیجیتال به هم، آن‌ها را به فیات نیز تبدیل کنید. همچنین قابلیت‌های ویژه مانند مارجین یا لیمیت نیز در صرافی متمرکز وجود دارد. اما نکته مهم اینجاست که تمامی تراکنش‌های صرافی‌های متمرکز، در Order Book این صرافی‌ها ثبت می‌شوند و تحت کنترل و نظارت آن‌ها هستند. قیمت ارزهای دیجیتال نیز بر اساس پیشنهادهای خرید و فروش ثبت شده در صرافی‌ها تعیین می‌شوند. همانند آنچه که در بورس سهام دیده می‌شود.

در مقابل، صرافی dex در واقع از چند قرارداد هوشمند ساده قدرت می‌گیرد. آن‌ها قیمت ارزهای دیجیتال مختلف را به صورت الگوریتمی تعیین می‌کنند. صرافی غیر متمرکز از Liquidity Pool ها – که در آن‌ها سرمایه گذاران در ازای پاداش‌هایی، دارایی‌های خود را قفل می‌کنند – استفاده می‌کنند تا معاملات را تسهیل کنند.

تفاوت دیگر صرافی متمرکز و غیر متمرکز در نحوه ثبت تراکنش‌ها است. در صرافی متمرکز همه تراکنش‌ها در دیتابیس یا سرور داخلی صرافی ثبت می‌شوند. در حالی که در صرافی غیر متمرکز این تراکنش‌ها مستقیماً روی بلاکچین ذخیره می‌شوند.

صرافی‌های غیر متمرکز یا DEX، معمولاً متن باز هستند. یعنی هر کسی می‌تواند نحوه کار دقیق آن‌ها را مشاهده کند. علاوه بر این، توسعه دهندگان می‌توانند از کدهای این صرافی‌ها برای ساخت پروژه‌های جدید استفاده کنند. برای مثال از کدهای اصلی Uniswap برای ساخت صرافی‌های DEX جدید مانند Sushiswap و Pancakeswap استفاده شده است. ما در آموزش پیشرفته ارز دیجیتال بیشتر با نحوه استفاده از انواع صرافی های غیر متمرکز آشنا می شویم بنابراین توصیه می کنیم این بسته های آموزشی را از دست ندهید!

بهترین صرافی های غیر متمرکز

معروف‌ترین صرافی‌های DEX، صرافی‌های خارجی که ایران را تحریم نکرده‌اند

نام صرافی غیر متمرکز یا DEX در همین یکی دوسال اخیر بر سر زبان‌ها افتاد و به شهرت زیادی رسیدند. خصوصاً بعد از آنکه یونی سواپ در یک جهش قابل توجه به جمع 20 ارز دیجیتال برتر بازار وارد شد. اما جالب است که بدانید اولین صرافی‌های غیر متمرکز در سال 2014 کار خود را شروع کردند. البته این صرافی‌ها مشکلات زیادی داشتند که به مرور زمان کمتر شدند و در حال حاضر تعداد زیادی صرافی DEX قابل اعتماد و پرطرفدار در بازار فعالیت می‌کنند. اگر به دنبال بهترین صرافی‌های خارجی که ایران را تحریم نکرده‌اند هستید، لیست معروف‌ترین صرافی‌های DEX را از دست ندهید:

  • صرافی غیر متمرکز Uniswap
  • صرافی Pancakeswap
  • صرافی Sushiswap
  • صرافی DYDX

این صرافی‌ها علاوه بر این که قابلیت ترید تعداد زیادی از توکن ها را فراهم کرده‌اند، دارای قابلیت وام دهی، استخر نقدینگی، رأی دادن و وام دادن هستند. از طرفی به طور میانگین مبادلات بیش از 1 میلیارد دلار در روز را ثبت می‌کنند. بنابراین کاربردی و قابل اعتماد هستند و ایرانی‌ها نیز هیچ مشکلی برای استفاده از آن‌ها ندارند.

لیست توکن های صرافی غیر متمرکز

مزایای صرافی DEX، چرا باید از صرافی‌های غیر متمرکز استفاده کنیم؟

دلایل زیادی برای محبوبیت صرافی‌های غیرمتمرکز وجود دارد که باعث شده این صرافی‌ها در مدت زمان کوتاهی به بخش مهمی از بازار ارزهای دیجیتال تبدیل شوند. تریدرها به دلایل زیر صرافی غیر متمرکز را به صرافی‌های متمرکز ترجیح می‌دهند:

تنوع بسیار زیاد توکن ها، از معروف‌ترین‌ها تا عجیب‌ترین‌ها!

اگر علاقه مند به سرمایه گذاری در یک توکن ارزشمند و جدید هستید، DeFi مکان مناسبی برای پیدا کردن چنین توکن هایی است. صرافی‌های غیر متمرکز تعداد بسیار زیادی توکن از توکن های شناخته شده تا موارد جدید و حتی بعضی از توکن های عجیب و غریب را در خود جای داده‌اند. در واقع هرکسی می‌تواند یک توکن جدید مبتنی بر اتریوم ایجاد کند و با راه اندازی استخر نقدینگی آن را به صرافی DEX اضافه کند. به همین دلیل، در این صرافی‌ها مجموعه بسیار بزرگی از توکن های تأیید شده یاتایید نشده پیدا خواهید کرد. البته باید مراقب باشید تا سرمایه خود را در پروژه‌های تأیید نشده به خطر نیندازید.

کاهش خطر هک؛ امنیت بیشتر نسبت به صرافی‌های متمرکز

از آنجایی که تمام تراکنش‌ها و معاملات صرافی DEX در کیف پول مبتنی بر بلاکچین خود معامله گران ذخیره می‌شود، از نظر تئوری خطر هک کمتری نسبت به صرافی‌های متمرکز دارند. برای مثال 146 میلیون دلار از سرمایه‌های کاربران صرافی BitGrail در سال 2018 هک شد. یا در نمونه‌ای جدیدتر در سال 2020 هکرهای کره شمالی توانستند 281 میلیون از دارایی‌های موجود در صرافی KuCoin را هک کنند. در حالی که تا به حال هیچ صرافی غیر متمرکز واقعی مورد دستبرد هکرها قرار نگرفته است. در سال 2018 صرافی Bancor مورد حملات هکرها قرار گرفت و 13.5 میلیون دلار از سرمایه‌های آن به سرقت رفت اما در واقع این صرافی به طور کامل غیر متمرکز نیست.

عدم دخالت و کنترل صرافی در دارایی‌ها و کیف پول تریدرها

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های صرافی متمرکز که برای تریدرهای ایرانی نیز اهمیت زیادی دارد، عدم دخالت و کنترل صرافی غیرمتمرکز بر کیف پول تریدرها است. همه ما خبرهای زیادی از Freez شدن یا Ban شدن حساب‌های کاربران ایرانی در صرافی‌های بزرگ خارجی شنیده‌ایم. اما در صرافی‌های غیر متمرکز اصلاً مهم نیست که شما از کدام کشور وارد معامله می‌شوید. از طرفی صرافی غیر متمرکز هیچ کنترلی روی کیف پول کاربران خود ندارد بنابراین امکان بسته شدن حساب یا مسدود شدن دارایی‌ها نیز در این صرافی‌ها دیده نمی‌شود. بنابراین ایرانی‌ها با خیال راحت می‌توانند از صرافی‌های غیر متمرکز مانند صرافی Uniswap برای ترید استفاده کنند.

ناشناس بودن تریدرها، هیچ تأیید هویتی نیاز نیست!

یکی دیگر از ویژگی‌های مثبت صرافی‌های غیر متمرکز برای ایرانی‌ها این است که اکثر صرافی‌های DEX محبوب و بزرگ به هیچ اطلاعات شخصی نیاز ندارند. تنها چیزی که شما را به یک تریدر دیگر متصل می‌کند آدرس کیف پول شما است.

مناسب برای کشورهای در حال توسعه مانند ایران

امکان وام دهی همتا به همتا، تراکنش‌های سریع، عدم نظارت دولت‌ها، عدم تأثیر پذیری از قوانین تحریمی و ناشناس بودن تریدرها در صرافی‌های غیر متمرکز، آن‌ها را به گزینه‌ای ایده آل برای کشورهای در حال توسعه تبدیل می‌کند. خصوصاً در کشورهایی که زیرساخت‌های قوی بانکی برای دریافت وام‌های با بهره کم یا بدون بهره کم در آن‌ها دیده نمی‌شود، سیستم وام دهی همتا به همتا در صرافی‌های غیر متمرکز بسیار ایده آل خواهد بود. هرکسی که به تلفن هوشمند و اینترنت دسترسی دارد می‌تواند از طریق این صرافی‌ها به بازار تجارت جهانی بپیوند.

کلاهبرداری در صرافی DEX

معایب صرافی‌های غیر متمرکز، مواردی که باید در نظر داشته باشید

همچون هر تکنولوژی دیگری، در کنار مزایا و امکانات فراوان، معایبی نیز وجود دارد که استفاده کنندگان از صرافی‌های غیر متمرکز باید به آن‌ها توجه کنند. در اینجا با معایب صرافی غیر متمرکز آشنا می‌شویم:

رابط کاربری پیچیده و سخت برای تازه واردها

برای استفاده از محیط کاربری صرافی‌های غیر متمرکز به دانش بیشتری از مبادلات در صرافی‌های متمرکز نیاز دارید. از طرفی در این محیط‌های کاربری آموزش‌های لازم نیز در اختیار کاربران قرار نمی‌گیرد و باید به دنبال راهنما یا توضیحاتی در خارج از صرافی‌های DEX باشید. از طرفی امکانات بسیار محدود است و شما تنها می‌توانید تراکنش‌های ساده تبدیل توکن ها به یکدیگر را در این صرافی‌ها انجام دهید. برای اینکه با مشکلی رو به رو نشوید بهتر است ابتدا دوره آموزش حرفه‌ای‌ترید ارزهای دیجیتال را پشت سر بگذارید. زیرا اگر یک اشتباه در ارسال ارزهای دیجیتال در این صرافی‌ها انجام دهید دیگر قابل اصلاح یا برگشت نخواهد بود.

آسیب پذیری قراردادهای هوشمند در بعضی از پروژه‌ها

امنیت یک پروتکل DeFi (همچون صرافی‌های DEX) به امنیت قراردادهای هوشمند آن بستگی دارد. اگر کدهای این قراردادها دارای اشکالات و نقاط ضعف باشد ممکن است باعث از دست رفتن توکن های شما شود. اینجاست که بررسی توسعه دهندگان یک پروژه و شناخت توانایی‌های آن‌ها پیش از سرمایه گذاری در آن پروژه اهمیت پیدا می‌کند.

توکن های خطرناک، مراقب کلاهبردارها باشید!

با توجه به وجود تعداد زیادی توکن بررسی نشده در صرافی‌های غیرمتمرکز، تعداد توکن های اسکم و شت کوین‌ها نیز در این صرافی‌ها نسبت به صرافی‌های متمرکز بیشتر است. یک توکن که به سرعت رشد کرده است می‌تواند در واقع یک دام برای شما باشد تا با ورود به آن سرمایه‌های شما را به سرقت ببرند. بنابراین خود را برای این خطرات آماده کنید.

نحوه ترید در صرافی غیر متمرکز

چگونه در صرافی غیر متمرکز ثبت نام کنیم؟

ثبت نام و کارکردن با صرافی غیر متمرکز خیلی ساده‌تر از صرافی متمرکز است زیرا معمولاً هیچ نیازی به تأیید هویت و انجام مراحل پیچیده ندارد. به طور کلی ثبت نام در صرافی DEX شامل مراحل زیر می‌شود:

  1. انتخاب یک صرافی غیر متمرکز مانند Uniswap
  2. وارد شدن به نرم افزار تحت وب صرافی‌های DEX
  3. اتصال کیف پول به صرافی (پیشنهاد ما استفاده از کیف پول MetaMask است)
  4. واریز مقداری اتریوم به کیف پول (برای انجام تراکنش‌ها باید اتریوم پرداخت کنید)
  5. تبدیل توکن های مختلف با پرداخت هزینه تراکنش به اتریوم

اگر از قبل کیف پول MetaMask خود را ساخته و مقداری اتریوم نیز در آن ذخیره کرده باشید، اتصال کیف پول و انجام اولین تراکنش در صرافی غیر متمرکز مانند یونی سواپ کمتر از 5 دقیقه زمان خواهد برد. ما در کلاس تدریس خصوصی ارز دیجیتال به طور کامل در مورد نحوه انجام تراکنش‌ها و ترید در صرافی‌های غیر متمرکز صحبت می‌کنیم.

آموزش‌ترید در صرافی‌های غیر متمرکز در داجکس

در این مقاله سعی کردیم به سؤال صرافی غیر متمرکز چیست پاسخ دهیم و با ویژگی‌ها و بهترین صرافی‌های DEX آشنا شویم. این صرافی‌ها مزایای زیادی خصوصاً برای تریدرهای ایرانی دارند؛ اما استفاده از آن‌ها نیازمند پشت سر گذاشتن آموزش‌های حرفه‌ای است. ما در بسته‌های آموزش ارز دیجیتال داجکس به طور کامل با نحوه کار کردن با صرافی‌های غیر متمرکز آشنا می‌شویم و استراتژی‌های مختلفی برای ترید در این صرافی‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهیم. برای شروع کافی است تا همین حالا در سایت داجکس ثبت نام کنید و بسته آموزشی مدنظر خود را از مقدماتی تا پیشرفته تهیه کنید.